گرسنه چشم جهانی، اگر چه گنجوری
تو را به جز لب نانی ز گنج، بهره نبود
بدین معامله مالک نیی که مزدوری
فغان که گنج سلیمانیات رود بر باد
به خاک تیره سرانجام طعمهی موری
کمند خویش فرا چین، اگر چه بهرامی
فریب صید مخور زانکه دانهی گوری!
چه لحظههای سرور آفرین که از تو گذشت
چو راه باغ ندانی، به لانه مسروری!
سخن درست بگویم، چو کرم ابریشم-
درونِ پیله، به جان کندنیّ و معذوری!
درون جان تو شیطان نشسته، آدم کو؟
چرا ز سجده گریزی مگر که مغروری؟
شرار عشق نداری، چو شمع خاموشی
نه در نهاد تو سوزی نه در دلت نوری
رخ از وصال مگردان که یار نزدیکست
به جهد چارهی خود کن که از خدا دوری
شاعر: مهدی سهیلی، کتاب در خاطر منی
امشب ای ماه کجایی که دلم غمگینست
دیده بگشا که مرا آمدنت تسکینست
تو که هم صحبت تنهایی، شبهای منی
پس کجا ماندهای امشب که سحر نزدیکست
آمدی دیر چرا ای که رخت تسکینم
نکند قلب توام زخمی و دل چرکینست
عارضت سرخ چرا گشته چرا دلگیری
مونس من چه شده، از چه دلت خونینست
با که گویم سخن از درد که بیدرد بود
آخر ای رحم خدایا، چه دلم سنگینست
چه شد ای غافلهی عمر کجا وا ماندی
خستهام وقت سفر کردن این مجنونست
رو شبان بار سفر بند که اینک دنیا
بیوفایست که خود مستحق نفرینست
شاعر: مهدی صارمی
نازنینا دُرّ نایابی ز من میخواستی
کز دهان بستهام شور سخن میخواستی
من به زندانِ قفس از نغمهها افتادهام
این هنر را کاش از مرغِ چمن میخواستی
اشک شرمم از تهیدستی به مژگانم چکید
زآنکه از خار بیابان «یاسمن» میخواستی
آبرویم را غم درماندگی بر خاکت ریخت
چون از این بی خان و مان خاک وطن میخواستی
شاعر: مهدی سهیلی، کتاب در خاطر منی
بلیم سیندی زینب علمدار ئولدی
بویانوبدور قانه وفالی سرداریم
لوای قرآنه وفادار ئولدی
ئوزون آگهایله حیالی قیزلاری
دینن دگدی پیکان سو مشگین دلدی
سیزه خاطر گچدی ایکی قول بیر گوزدن
منی قویدی یالقوز فلک دینجلدی
عَلَمین آغوشه آلوب گوردوم آغلور
ئوپور الله و اکبرین نقشیندن
دوداقیندان ئوپدوم دوداقینون عطری
بهشتین عطریلن برابر گلدی
دیدوم آیا قارداش گیدورسن اخیامه
دیدی سن گیت قارداش رقیون آغلار
دیدیم اوندا گیتسم سنی تنها قویسام
چیخاندا جان لبدن گوزدن کیم باغلار
باشیم اوستن بیر سس دیدی سن گیت اوغلوم
گوزین زهرا باغلار عزاسین ساخلار
یری وار بو غمدن سودان چیخسا ناله
کول اولسا پروانه سو اولسا داغلار
دیون اصغر یاتسون یاتوب پرچمداریم
یارالی اعضاسی قالوب صحراده
عطشیندن یانسا دوداقلارین اَمسین
دیوللر دشمنلر سو یوخ دریاده
سوسوز ئولسه اوغلوم اگرچه نیسگیلدی
منه باش اگمکدن ولی آساندی
سویا خاطر هرگز علینون اولادی
ویر جان یالوارماز دنی صیاده
سینه سی اوستونده نیستان وار گویا
یارالی اعضاسی تماماً اوخدی
ولی اوخلاردان چوخ کنارینده زینب
ندور علت بیلمم آغیر داش چوخدی
توخانوبدور داشلار سینوبدی آئینم
یانور غمدن سینم آخور گوز یاشیم
اوجا بوی قارداشیم ئولوبدی اللرده
یاتوبدی چوللرده قراریم یوخدی
کسولوبدور چارهم ئولوبدی قارداشیم
کمکسیز بیر شاهیم امیدیم ای وای
یاخامی اللرده قویان عباسیم وای
شرفلی سردار رشیدیم ای وای
توخانوب بیر پیکان هوروبدی گوز یاشین
گلن گورمور کیمدی قالوب آواره
دیزیم اوسته باشین آلوب توکدوم گوز یاش
دیم لای لای قارداش شهیدیم ای وای
شاعر: استاد غفاری اردبیلی
تاپا بیر یارالی یارالینی
گوره قارداشین توکه گوز یاشی
اویادا وفالی یارالینی
باجیسندان ایستدی مرکبین
سسینی آلاندا وزیرینون
قدمین رکابه قویاندا شه
علمین گورردی امیرینون
یخلوب گیدینجه علم یره
ایتوروبدی ردّینی شیرینون
نه اوقانلی پرچمینی گورور
نه ده مشگی خالی یارالینی
نهقدر که سسلور اَخا اَخا
ایشیده دوباره صداسینی
کمک ایتدی فاطمه ناگهان
تاپوپ انکساریله قارداشین
ایکی قول یول اوسته گوروب اَوَل
الیوب عذارینه گوز یاشین
دالسیجا هی دولانوب تاپا
کسوگ اللرین یارالی باشین
نه گوروب او قوللاریلان بیر آز
یخلوب آرالی یارالینی
گوتوروبدی باشدان عمامهسین
دیدی ای همای شرف دانیش
گورورم بیر آز رمقون قالور
ایلمه بو وقتی تلف دانیش
بلورم دالونجا آنام گلوب
آپارور بهشته طرف دانیش
چاغورار جنانه جهانیدن
بلی ذوالجلالی یارالینی
بودا فضل حقدی که ایستدی
چخا یاددان اکبریمون غمی
ایله یانمادیم غم اکبره
بو غمیله داغلادی سینمی
دور ایاقه خیمیه بیر گیدهک
گوزی یولدا قویما رقیمی
گوره بلکه گوزلمیه قیزیم
داخی ماه و سالی یارالینی
دونه داشه تخم وفا اگر
هر اورکده حاصله گلمسه
قزلون عیارینی کیم بلر
محکی مقابله گلمسه
غم و غصه بلبلی لال ایدر
گل اگر گولوب دله گلمسه
ایله ذوقیلن گتوروب دله
او شهون وصالی یارالینی
دیدی ای مراد مسیح دم
نفس مقدسی کیمیا
نچه ایلدی تشنه، مریدوم
بله خالصانه و بی ریا
الوی چک ایندی بو گوزلره
سن ای عالمون گوزینه ضیا
سنی یوخسا گورمسه ئولدورر
بو اسفلی حالی یارالینی
نیه ایندی سندن اورک سوزین
ایلیوم نهان گیدورم حسین
منی ئوز خجالتیم ئولدورر
اورگیمده قان گیدورم حسین
ئولورم وفالی رقیهدن
ایله ناگران گیدورم حسین
سو دینده هر دم اوتاندیرور
حرمون مارالی یارالینی
شاعر: استاد رحیم منزوی اردبیلی
یاتما قانلی قتلگهده دور گیدهک خیامه قارداش
تپراقا دوشوب عمامون پرچمون قولون سو مشکون
گوزلرونده قان اولوبدور باشوین قانیلا اشکون
کشتگان راه قرآن سربهسر چکله رشکون
یتمیبدو هیچ شهیدون شانی بو مقامه قارداش
باشوه سنون عمودی اندرن زماندا دشمن
ابتدا منیم بلیمی سندیروب عمود آهن
بو یارالی باشون اوسته خم قدیله آغلارام من
یوخدو قامت خمیله طاقتیم قیامه قارداش
تندن اللرون سالانلار فرصت اللره سالوبلار
من یارالی باشون اوسته آغلادوقجا کام آلولّار
قدیمی گوروب خمیده شاد اولولّار اَل چالولّار
فُرصت جفا یتوبدور لشکر ظلامه قارداش
عرش زینیدن دوشوبسن تپراقا شکسته شهپر
قامت بلند سروون گل کیمی اولوبدو پرپر
بسکی پاره پاره اولموش آئینه کیمی بو پیکر
ممکن اولمیور جنازون حمل اولا خیامه قارداش
شاعر: استاد ناصر اردبیلی
جار میزند جانم جای جای زخمت را
هر چه میروم انگار نیست خط پایانی
یا که من نمیبینم انتهای زخمت را
شعله شعله میسوزم دجله دجله میگریم
بوسه میزنم ای ماه رد پای زخمت را
گر نبودم آن لحظه در صفوف یارانت
میزنم ولی فریاد ماجرای زخمت را
روی شانهی باور میبرم به هر سنگر
هم لهیب پیغامت هم صدای زخمت را
ای بهار ایمانم در غم تو چشمانم
لخته لخته میبارد پارههای زخمت را
در غدیر اگر افشاند بذر سرخ عاشورا
دیده بود از اول عشق کربلای زخمت را
شعر: سیمیندخت وحیدی
به راه بادیهی عشق، آشناست، حسین
ببین که در پی قربان شدن به تیغ ستم
چو نخل سر زده از باغ کربلاست، حسین
به نالههای غریبانه مویه کُن چون نی
ز نای سینه که در بند نینواست، حسین
به قامتی شرفآموز آسمان بلند
ستاده در بر شمشیر کینه راست، حسین
دریغ و درد، که از داغ یاوران طریق
شکسته خاطر، با قامتی دو تاست، حسین
چو آسمان، تنش آزین به گُل ستارهی زخم
چو خفته صید، به نیزار نیزههاست حسین
به راه دوست گذشت از جهان و جان بنگر
به استقامت و ایثار، تا کجاست حسین
رها ز رنگ تعلق، به ملک استغنا
رضا به دادهی حق داده و رضاست حسین
چو شیر شرزه، شکار افکن است و دشمنسوز
به کارزار، همانند مرتضی است حسین
خدای را، مشو از موج حادثات ملول
که در سفینهی تقدیر، ناخداست حسین
به خون پاک شهیدان کربلا سوگند
که در حریم وفا رحمت خداست حسین
شعر: مشفق کاشانی
دوباره زورق اندیشهام به آب افتاد
دل عطش زدهام عارفانه فال گرفت
به کام تشنه لبان قرعهی شراب افتاد
هزار نکتهی ناگفته در نگاهم ماند
چرا که پرسش دل باز بیجواب افتاد
تمام زندگیام فصل دل سپردن بود
روایت غم او چون که در کتاب افتاد
«نماز شام غریبان که گریه شد آغاز»
به روز واقعه از چهرهها نقاب افتاد
گلوی تشنهی خورشید از عطش میسوخت
دمی که پیکر سردار از رکاب افتاد
ز شور عشق که همراه کاروان میرفت
به کاخ شب زدگان آتش مذاب افتاد
به گل نشست کف پای پنج اقیانوس
ز هشت گوشهی هفت آسمان شهاب افتاد
قسم به عشق که برتر ز باور من بود
سری که سایهی او زیر آفتاب افتاد
شعر: فریدون شمس
یوز دفعه دئسهم، مطلبی قان، بیلمهیه جکسن!
باخ سینه مه، مین یاره ووروب تیرِ نگاهین
افسوس کی، ای قاشی کمان، بیلمهیه جکسن
آخر کی قوجالتدی منی، درِد و غم عشقین
پیر اولماسان، ای تازه جوان، بیلمهیه جکسن
بیمهرسن، عالمده، رُخِ آلینا حسرت
وئرسهمده اگر هیجرده جان، بیلمهیه جکسن
مجنون کیمی، زنجیرِ سرِ زولفینه باغلی
اولسام داخی، رسوای جهان، بیلمهیه جکسن
توتسام، گؤزهلیم، دامنینی، اینجیمه مندهن
نیلیم کی، دئسم گئتمه، دایان، بیلمهیه جکسن
کویوندا گؤزوم یاشینی، یوز یول ستمیندن
ائتسهم یوزه، ای سرو روان، بیلمهیه جکسن
سرّ لبینی دیلده نهان ساخلادیم ائلدن
فاش اولمایا، بو رازِ نهان، بیلمهیه جکسن
شؤق دهنین «واحدی» محو ائیلهسه هر گاه
اوندان یئنه بیر نام نشان، بیلمهیه جکسن
شاعیر: علی آقا واحد
قویما گؤزهلیم، کویینه اغیار دولانسین
انصافمی، گولزاری گلیب، خار دولانسین؟
راضی دهگیلم اؤزگه اولا محرم وصلین
گولزار بهشتی نهیه کفّار دولانسین؟
کؤنلوم قوشو دائم دولانیر، شؤقِ روخونله
البته گرک، کعبهنی زوّار دولانسین
اکراه ائلهمه قامتینه زولف دولاشسا
سرو اوستونه، بو رسمدی، شاه مار دولانسین
رحم ائت، گونیمی ائیلهمه زولفون کیمی قاره
قویما اوزونه طرّهی طرار دولانسین
سالدی منی پیوسته قاشین فکرینه، ظالم!
دائم بئله قوی چرخ جفاکار دولانسین
مخمور گؤزون فیکری ائدیب عالمی بیهوش
واحد نئجه بو شؤقایله هوشیار دولانسین؟
شاعیر: علی آقا واحد
روز 27 شهریور سال 1367، روز خاموشی استاد شهریار، شهریار سخن ایران و آذربایجان است. شاعری که شعر ترکی "حیدربابایه سلام"اش به بیش از 90 زبان زنده دنیا ترجمه شده است، و از این منظر است که استاد شهریار شناخته شدهترین شاعر آذربایجانی در دنیا است.
در سال 1381 به پیشنهاد نمایندگان مجلس شورای اسلامی و تصویب شورای انقلاب فرهنگی، به پاس گرامیداشت یاد و خاطره استاد شهریار و تحکیم مودّت و دوستی بین اقوام و اقشار مختلف جامعه، روز بیست و هفتم شهریور ماه، "روز ملّی شعر و ادب ایران " نامگذاری شد.
این نامگذاری بجا، استاد شهریار را به سمبل دوستی و اخوت بین ملل و اقوام کشور و به عنوان نماد و نماینده بارز ادب و فرهنگ ایران تبدیل کرده است. روحش شاد باد!
هانسی گلزارِ بهشتین، سروی سن، طوُباسیسان؟
آچما زولفون عطریله بیهوش ائدرسن عالمی
چونکی سن دشتِ خطانین، عنبرِ ساراسیسان
نازنین جانان گؤزهللر، قارشی دُورماز روُیینه
جمله سیندن سن گؤزهلسن، هامینین اعلاسیسان
باغبانین کیملر اولموش؟ گؤزلرین حئیرانییام
سن مگر گلزارِ حُسنون نرگس شهلاسیسان؟
گؤرمهیینجه گول اوزون، جسمیمده قالماز طاقتیم
روحیسان گویا، بو مسکین عاشیقین، اعضاسیسان
من کیمی مینلرجه مجنونلار، اسیروندیر سنین
سؤیله یاریم، دوغرو سؤیله، سن کیمین لیلاسیسان
اینجیمهز، «واحد»، او گول آه و فغانیندان سنین
سن گؤزهللر باغینین بیر بولبولِ شیداسیسان
شعر: علی آقا واحد
ائتمه منی بلاکش دیوانه سئوگیلیم
یاندیردی حسرتین منی، گؤستر جمالینی
کؤنلوم اولوب اول آتشه- پروانه سئوگیلیم
بیر دفعه ائیله دیمسه، تمنای وصلینی
یوز دفعه یاندیم- آتش هجرانه، سئوگیلیم
گزمه رقیبله منی غیرت هلاک ائدیر
سالما بلالی عاشقینی قانه سئوگیلیم
گؤسترمه قاره خالینی، کؤنلوم فغان ائدیر
قوش، دهن، گؤرنده تئز گلیر افغانه سئوگیلیم
یوز لیلی گؤرسه حسنونی مجنون اولار سنین
عشقینده اوز قویاردی بیابانه سئوگیلیم
انصافی اولسا چرخ، بو بیچاره «واحدی»
حسرت قویارمی، سن کیمی جانانه سئوگیلیم؟
شعر: واحد