هوای میخانه

چراغ روی تو را شمع گشت پروانه

مرا ز حال تو با حال خویش پروانه

خرد که قید مجانین عشق می‌فرمود

به بوی سنبل زلف تو گشت دیوانه

به بوی زلف تو گر جان به باد رفت چه شد

هزار جان گرامی فدای جانانه

من رمیده ز غیرت ز پا فتادم دوش

نگار خویش چو دیدم به دست بیگانه

چه نقشه‌ها که برانگیختیم و سود نداشت

فسون ما بر او گشته است افسانه

بر آتش رخ زیبای او به جای سپند

به غیر خال سیاهش که دید به دانه

به مژده جان به صبا داد شمع در نفسی

ز شمع روی تواش چون رسید پروانه

مرا به دور لب دوست هست پیمانی

که بر زبان نبرم جز حدیث پیمانه

حدیث مدرسه و خانقه مگوی که باز

فتاد در سر حافظ هوای میخانه

شعر: حافظ

مخمور شبانه

سحرگاهان که مخمور شبانه

گرفتم باده با چنگ و چغانه

نهادم عقل را ره توشه از می

ز شهر هستیش کردم روانه

نگار می فروشم عشوه‌ای داد

که ایمن گشتم از مکر زمانه

ز ساقی کمان ابرو شنیدم

که ای تیر ملامت را نشانه

نبندی زان میان طرفی کمروار

اگر خود را ببینی در میانه

برو این دام بر مرغی دگر نه

که عنقا را بلند است آشیانه

که بندد طرف وصل از حُسن شاهی

که با خود عشق بازد جاودانه

ندیم و مطرب و ساقی همه اوست

خیال آب و گل در ره بهانه

بده کشتی می تا خوش برانیم

از این دریای ناپیدا کرانه

وجود ما معّماییست حافظ

که تحقیقش فسون است و فسانه

شعر: حافظ

باده، بیر یئرده

دون اولدوم ذؤق مئی‌دن ائیله کیم، اوفتاده بیر یئرده

اؤزوم بیر یئرده دوشدوم، مست قالدیم، باده بیر یئرده

بساطِ مئی‌ده سوز یوخ‌کی، دئییرلر، حال اولور آمما

«اولا گر باده بیر یئرده، نگارِ ساده بیر یئرده»

ینه، زاهید، اقلاً بیر صفا وار، سُفره‌ی مئی‌ده

نه گوسترمیش کدورت‌دن سوای سجاده، بیر یئرده؟

آلیبدیر کؤنلومی، حیرتده‌یه‌م کی، گؤزلرین فکری

نئجه بیر صید اولوب قسمت، ایکی صیّاده بیر یئرده

اسیری من کیمی مینلرجه وار، اول سروِ رعنانین

نه بیر دم اؤلدورور، نه ائیله‌ییر آزاده، بیر یئرده

منیم بو داغلار کی، سینه مه، اول لاله رخ چکمیش

که هرگز ائتمه‌میش شیرین، اونی فرهاده بیر یئرده

مقام و شأنین ایسترسه‌ن، اوجالسین «واحد» عالمده

چالیش تا خدمت ائت، تکمیل اولان اوُستاده بیر یئرده

شاعر: علی آقا واحد

چم خم ائلر

کیمده واردیر گؤزلیم، سنده اولان جاذبه‌لر

سنه دنیاده مگر، عاشق اولان‌دا، غم ائلر؟

بسدیر اولدورمه‌یه جکسن، گؤزلیم دنیانی

هر اوزی گؤیچک اولاندا، بوقدر چم خم ائلر

اینجیمه گؤزیاشیم، آخسا سنی گؤردوکده گولوم

گول آچیل‌دیکده باهار فصلی بولود شبنم ائلر

ناز و غمزه‌ن، یئریشین، شوخ باخئشین، عالم‌دیر

بیرده زولفون اوزه توکسؤن اودا بیر عالم ائلر

حیف سن، گزمه یاراشماز سنه بیگانه‌ایله

او آچیب سرّینی دونیایه سنی، محرم ائلر

«واحدم» عمریمی من عشقیله صرف ایله‌میشم

عشق یا اؤلدورر آخر منی یا، آدم ائلر

شاعر: علی آقا واحد

بیر دلبریم اولسا

اؤلمزدیم اگر سن کیمی بیر، دلبریم اولسا

بیر آفت جان، شوخ ملک، منظریم اولسا

هر گون دولانیب باشینا، قربان سنه اول‌لام

پروانه صفت، اوُچماقا، بال و پریم اولسا

دنیاده سئویننم بوتون عاشیقلر ایچینده

آهولری، مجنون ائلییه‌ن، گؤزلریم اولسا

شؤق‌ایله نثار ائیلرم، هر بیر قدمینده

دریا قدری الده، دُور و گؤهریم اولسا

کویینده منه قوی نه بیلیر، ائیله‌سین اغیار

البته جزاسین چکر «آللاه کریم» اولسا

بیگانییه من، بیر بئله منّت می ائدردیم؟

کونلوم کیمی بیر یار وفا پروریم اولسا

«واحد» دئمه‌رم دردیمی من باشقا نگاره

یاریم بیلیر عشقینده نه درد و سریم اولسا!

شاعر: علی آقا واحد

دریای محیط

دریای محیط جوشه گلدی

کون‌ایله مکان خروشه گلدی

سرّ ازل اولدی آشکارا

عارف نئجه ائیله‌سون مدارا

هر ذرّه گونش‌دن اولدی ظاهر

توپراغه سجود قیلدی طاهر

نقاش بیلیندی نقش ایچینده

لعل اولدی عیان بدخش ایچینده

آجی سو شراب کوثر اولدی

هر زهر نبات شکّر اولدی

تریاک مزاجی توتدی آغو

لؤلؤی مدوّر اولدی دارو

کلّ یئر و گوگ حق اولدی مطلق

سؤیلر دف و چنگ و نی انا الحق

معشوق‌ایله عاشق اولدی بیر ذات

محو اولدی وجود نفی و اثبات

هر قطره محیط اعظم اولدی

هر ذره مسیح و مریم اولدی

تاش و کسک اولدی ورد نسرین

فرهاد ایله خسرو اولدی شیرین

مسجود ایله ساجد اولدی واحد

مسجود حقیقی اولدی ساجد

ایمان‌ایله کفر بیر شی اولدی

تاتلوایله آجی بیر می اولدی

شرکت آرادان گتوردی وحدت

وحدت‌دن آچیلدی باب رحمت

جان‌ایله تن اولدی بیر حقیقت

بیریکدی شریعت و طریقت

اشیا ایکی لیکدن اولدی خالی

باقی احد اولدی لایزالی

ای طالب اگر دگیلسن اعمی

گؤر وعده‌ی کلّ من علیها

رفع اولدی حجاب ماسوی الله

القدرة و البقاء لله

غیر اولدی حجاب و وجه قالدی

بحر اولدی شوُکیم، بو بحره دالدی

گر آچوق ایسه بصیرتین باخ

گؤر سنده حقی و گئتمه ایراق

چون مؤمنه، مومن اولدی مرآت

مرآتونه باخ، اوندا گؤر ذات

بیل سن سنی کیم نه جسم و جان‌سان

مقصود وجود کن فکان‌سان

هر کیمسه کیم، اسریدی می‌دن

حیّ ابد اولدی ذات حی‌دن

نفسین تانیدی، بیلدی ربیّ

توحید یولوندا اکدی حبّی

ای حقدن ایراغ اولان عزازیل

گر دیو دگیلسن، آدمی بیل

آدمده تجلّی قیلدی الله

قیل آدمه سجده اولما گمراه

شیطان لعینه اویما زینهار

اونون سؤزونه اینانما ای یار

چالیندی قیامتین نفیری

ای ساغیر ائشیتمدین صفیری

حشرین گونی گلدی، اویخودان دور

اینانماز ایسن گؤزونی آچ گؤر

اویخودان اویان کی محشر اولدی

گؤر نئجه زمانه پر شر اولدی

نشر اولدی، اویان، قورولدی میزان

حشر اولدی، اینان، بیلیندی یزدان

چون محرم قل کفی دگیلسن

بیگانه‌سن آشنا دگیلسن

هر کیمسه که تانیدی بو جانی

بیر ذرّه‌یه سایمادی جهانی

یئردن چیقا گلدی دابة الارض

اوش وصف‌نی ائیله‌دیم سنه عرض

هم خاتم و اوش الیمده فرمان

یعنی کی منم بو گون سلیمان

موسی منم، اول عصا الیمده

حقدن ازلی قیلیچ بئلیمده

مشرک‌دن ائدر موحدی فرق

ایوای اونا کیم، ایشی اولا زرق

خلقون آلینه باسار عصایی

یعنی که بیلین بو استوایی

نیچون‌که، بو استواده در حق

اول مالک ملک وحی مطلق

حق‌دن بو صراط مستقیمی

بیل‌سن که بودور حق‌ین نعیمی

هم جنت و حور و هم لقادیر

رحمان‌ایله عرش استوادیر

گر سن کئچه‌سن بو استوادن

آزاد اولاسان قامو بلادن

یوزون بو جهت‌دن اولدی بیضا

من فضل الهنا تعالی

فضل ایستر ایسن حقیقته وار

سعی ائیله بو ایشه، قالما زینهار

الفاظ نسیمی گؤر نه جان‌دیر

دریای محیط کن فکان‌دیر

بو بحره دالیب دورور نسیمی

یعنی ندیر اول زرایله سیمی

شاعر: عمادالدین نسیمی

شمع نیم مرده

چون بوم بر خرابه دنیا نشسته‌ایم

اهل زمانه را به تماشا نشسته‌ایم

بر این سرای ماتم و در این دیار رنج

بی‌خود امید بسته و بی‌جا نشسته‌ایم

ما را غم خزان و نشاط بهار نیست

آسوده همچو خار به صحرا نشسته‌ایم

گر دست ما ز دامن مقصود کوته است

از پا فتاده‌ایم نه از پا نشسته‌ایم

تا هیچ منتظر نگذاریم مرگ را

ما رخت خویش بسته مهیا نشسته‌ایم

یکدم ز موج حادثه ایمن نبوده‌ایم

چون ساحلیم و بر لب دریا نشسته‌ایم

از عمر جز ملال ندیدم و همچنان

چشم امید بسته به فردا نشسته‌ایم

آتش به جان و خنده به لب در بساط دهر

چون شمع نیم مرده چه زیبا نشسته‌ایم

ای گل بر این نوای غم‌انگیز ما ببخش

کز عالمی بریده و تنها نشسته‌ایم

تا همچو ماهتاب بیایی به بام قصر

مانند سایه در دل شب‌ها نشسته‌ایم

تا با هزار ناز کنی یک نظر به ما

ما یک‌دل و هزار تمنا نشسته‌ایم

چون مرغ پر شکسته فریدون به کنج غم

سر زیر پر کشیده و شکیبا نشسته‌ایم

شاعر: فریدون مشیری

پرستش

ای شب، به پاس صحبت دیرین، خدای را

با او بگو حکایت شب زنده داریم

با او بگو چه می‌کشم از درد اشتیاق

شاید وفا کند، بشتابد به یاریم

ای دل، چنان بنال که آن ماه نازنین

آگه شود ز رنج من و عشق پاک من

با او بگو که مهر تو از دل نمی‌رود

هر چند بسته مرگ، کمر بر هلاک من

ای شعر من، بگو که جایی چه می‌کند

کاری بکن که در دل سنگش اثر کنی

ای چنگ غم، که از تو به‌جز ناله برنخاست،

راهی بزن که ناله از این بیشتر کنی

ای آسمان، به سوز دل من گواه باش

کز دست غم به کوه و بیابان گریختم

داری خبر که شب همه شب دور از آن نگاه

مانند شمع سوختم و اشک ریختم

ای روشنان عالم بالا، ستاره‌ها!

رحمی به حال عاشق خونین‌جگر کنید

یا جان من ز من بستانید بی‌درنگ

یا پا فرا نهید و خدا را خبر کنید!

آری، مگر خدا به دل اندازدش که من

زین آه و ناله راه به جایی نمی‌برم

جز ناله‌های تلخ نریزد ز ساز من

از حال دل اگر سخنی بر لب آورم

آخر اگر پرستش او شد گناه من؛

عذر گناه من، همه، چشمان مست اوست

تنها نه عشق و زنده گی و آرزوی من؛

او هستی من است که آینده دست اوست.

عمری مرا به مهر و وفا آزموده است

داند من آن نیم که کنم رو به هر دری

او نیز مایل است به عهدی وفا کند

اما -اگر خدا بدهد- عمر دیگری!

شعر: فریدون مشیری

بعد از من

مرا عمری به دنبالت کشاندی

سرانجامم به خاکستر نشاندی

ربودی دفتر دل را و افسوس

که سطری هم از این دفتر نخواندی

گرفتم عاقبت دل بر منت سوخت

پس از مرگم سِرشکی هم فشاندی

گذشت از من ولی آخر نگفتی

که بعد از من به امید که ماندی؟

شاعر: فریدون مشیری

شباهنگ

باور نداشتم که گل آرزوی من

با دست نازنین تو بر خاک اوفتد

با این همه هنوز به جان می‌پرستمت

یا الله اگر که عشق چنین پاک اوفتد

می‌بینمت هنوز به دیدار واپسین

گریان درآمدی که: فریدون خدا نخواست

غافل که من به جز تو خدایی نداشتم

اما دریغ و درد نگفتی چرا نخواست

بیچاره دل خطای تو در چشم او نکوست

گوید به من: هر آنچه که او کرد خوب کرد

فردای ما نیامد و خورشید آرزو

تنها سپیده‌ای زد و آنگه غروب کرد

بر گور عشق خویش شباهنگ ماتمم

دانی چرا نوای عزا سر نمی‌کنم

تو صحبت محبت من باورت نبود

من ترک دوستی ز تو باور نمی‌کنم

پاداش آن صفای خدایی که در تو بود

این واپسین ترانه ترا یادگار باد

ماند به سینه‌ام غم تو یادگار تو

هرگز غمت مباد و خدا با تو یار باد

دیگر ز پا افتاده‌ام ای ساقی اجل

لب تشنه‌ام بریز به کامم شراب را

ای آخرین پناه من آغوش باز کن

تا ننگرم پس از رخ او آفتاب را

شاعر: فریدون مشیری

نغمه‌ها

دل از سنگ باید که از درد عشق

ننالد خدایا دلم سنگ نیست

مرا عشق او چنگ اندوه ساخت

که جز غم در این چنگ آهنگ نیست

به لب جز سرود امیدم نبود

مرا بانگ این چنگ خاموش کرد

چنان دل به آهنگ او خو گرفت

که آهنگ خود را فراموش کرد

نمی‌دانم این چنگی سرنوشت

چه می‌خواهد از جان فرسوده‌ام

کجا می‌کشانندم این نغمه‌ها

که یک‌دم نخواهند آسوده‌ام

دل از این جهان بر گرفتم دریغ

هنوزم به جان آتش عشق اوست

در این واپسین لحظه‌ی زندگی

هنوزم در این سینه یک آرزوست

دلم کرده امشب هوای شراب

شرابی که از جان برآرد خروش

شرابی که بینم در آن رقص مرگ

شرابی که هرگز نیابم به هوش

مگر وا رَهم از غم عشق او

مگر نشنوم بانگ این چنگ را

همه زندگی نغمه‌ی ماتم است

نمی‌خواهم این ناخوش آهنگ را

شاعر: فریدون مشیری

گناه دریا

چه صدف‌ها که به دریای وجود

سینه‌هاشان ز گهر خالی بود!

ننگ نشناخته از بی‌هنری

شرم ناکرده از این بی‌گهری

سوی هر درگهشان روی نیاز

همه جا سینه گشایند به ناز...

زندگی-دشمن دیرینه‌ی من-

چنگ انداخته در سینه‌ی من

روز و شب با من دارد سر جنگ

هر نفس از صدف سینه‌ی تنگ

دامن افشان گهر آورده به چنگ

وان گهرها... همه کوبیده به سنگ

شاعر: فریدون مشیری

سرود زندگی!

صبح بهار است-

وقت نشاط است-

بلبل خاموش!

نغمه برآور

شور به پا کن

گل بدر آمد

غصّه سرآمد

باغ، پر از غنچه شد جوانه برآمد.

مطرب بی‌دل!

وقت طرب شد

چنگ به برگیر-

نغمه ز سر گیر

قول و غزل را به شعر شاد برآمیز-

شور برانگیز-

روز مراد است-

گرم به‌پاخیز

زخمه به تاری بزن ز ناله بپرهیز

زانکه زهر گوشه مژده‌ی ظفر آمد.

عاشقِ غمگین!

فصل بهارست

نرگس زیبا میان باغ، خمارست

باغ، پُر از دختران نادره کارست

صبح نشاط است

زیر درختان، طنین خنده‌ی یارست

کار، به کام است

طرفه غزالان به دشت، مست نشاطند

وقت شکارست

دوره‌ی غم رفت و فرصت دگر آمد.

ای دل خلوت گزیده ناله میاموز

شب سفری شد

روز امیدست

هر چه که باغ است از شکوفه سپیدست

موسم غم نیست

شادی عیدست

مژده ی فتح است-

وقت نویدست

لشکر شب رفت و قاصد سحر آمد.

ای مه طنّاز!

دشت و چمن از شکوفه رنگ به رنگ است

زود به پا خیز!

وقت چمیدن بود، نه جای درنگ است

گل به درختان برای نغمه‌ی بلبل-

گوش به زنگ است

لاله و نرگس نگر که رُسته به کوه است

چشمه‌ی جوشان ببین که در دل سنگ است.

سرو دلارام!

نازِ خرامت

چنگ بزن چنگ

دولت عشق و امید باد به کامت

شادنشین، شاد

سکّه‌ی پیروزی زمانه به نامت

ای همه اقبال

مرغ سعادت نشسته بر لب بامت

نوش بکن، نوش

شهد سرور و شراب فتح به جامت

نغمه برآور

مرغ غزل‌خوان آرزوست به دامت.

ناز، بیا غاز

زلف فرو ریز

ما همه دلداده‌ایم یک‌دله برخیز

نازِ قیامت!

با لب شیرین خویش، گل بپَراکن

قصه فروخوان

جانِ همه عاشقان نثار کلامت

هر چه در اندام تست دلکش و زیباست

راست بگو راست، دل دهم به کدامت؟

عشقِ جهانی

ماهِ زمانی

کی به چنین جلوه در جهان بشر آمد؟

ای همه شادی!

با همه عالم بگو که ماه بر آمد

ای همه لبخند!

با لب شیرین بگو که غم سپری شد

غصه سر آمد

مرکب شور و نشاط از سفر آمد.

شاعر: مهدی سهیلی، کتاب در خاطر منی

بهترین بهترین من

زرد و نیلی و بنفش

سبز و آبی و کبود

با بنفشه‌ها نشسته‌ام

سال‌های سال

صبح‌های زود

در کنار چشمه‌ی سحر

سر نهاده روی شانه‌های

یکدگر

گیسوان خیس‌شان به دست باد

چهره‌ها نهفته در پناه سایه‌های شرم

رنگ‌ها شکفته در زلال عطرهای گرم

می‌ترواد از سکوت دلپذیرشان

بهترین ترانه

بهترین سرود

مخمل نگاه این بنفشه‌ها

می‌برد مرا سبک‌تر از نسیم

از بنفشه‌زار باغچه

تا بنفشه‌زار چشم تو

که رُسته در کنار هم

زرد و نیلی و بنفش

سبز و آبی و کبود

با همان سکوت شرمگین

با همان ترانه‌ها و عطرها

بهترین هر چه بود و هست

بهترین هر چه هست و بود

در بنفشه‌زار چشم تو

من ز بهترین بهشت‌ها گذشته‌ام

من به بهترین بهارها رسیده‌ام

ای غم تو همزبان بهترین

دقایق حیات من

لحظه‌های هستی من از تو پر شده‌ست

آه

در تمام روز

در تمام شب

در تمام هفته

در تمام ماه

در فضای خانه، کوچه، راه

در هوا، زمین، درخت، سبزه، آب

در خطوط درهم کتاب

در دیار نیلگون خواب

ای جدایی تو بهترین بهانه‌ی گریستن

بی تو من به اوج حسرتی

نگفتنی رسیده‌ام

ای نوازش تو بهترین امید زیستن

در کنار تو

من ز اوج لذتی نگفتنی گذشته‌ام

در بنفشه‌زار چشم تو

برگ‌های زرد و نیلی و بنفش

عطرهای سبز و آبی و کبود

نغمه‌های ناشنیده ساز می‌کنند

بهتر از تمام نغمه‌ها و سازها

روی مخمل لطیف گونه‌هات

غنچه‌های رنگ رنگ ناز

برگ‌های تازه تازه باز می‌کنند

بهتر از تمام رنگ‌ها و رازها

خوب خوب نازنین من

نام تو مرا همیشه مست می‌کند

بهتر از شراب

بهتر از تمام شعرهای ناب

نام تو اگر چه بهترین سرود زندگی است

من ترا به خلوت خدایی خیال خود

بهترین بهترین من خطاب

می‌کنم

بهترین بهترین من

شعر: فریدون مشیری

نگین وفا

مرو که درد مرا با نگاه، چاره کنی

بخند تا که شبم را پر از ستاره کنی

تبسّم تو دلم را ستاره باران کرد

رسم به ماه، اگر خنده‌ی دوباره کنی

به دانه دانه‌ی اشکم نگاه کن ای ماه

که از ستاره فزون است اگر شماره کنی

به عشق، در برت آیم اگر اجازه دهی

به شوق، جان بسپارم اگر اشاره کنی

عقیقِ بوسه به لب‌های من، نگینِ وفاست

نهم به لاله‌ی گوشت که گوشواره کنی

شاعر: مهدی سهیلی، کتاب در خاطر منی