سیب من

خواستم بنویسم ولی هرچه کردم دستم نائی برای نوشتن نداشت .

نه اینکه حرفی نباشد

نه

حرف که زیادست

مانده ام تفکر من درست است یا آنچه دیگران میگویند!!!

سادست !!!! جنگی دائمی مابین من و من

انواع تفکر

۱- تفکر خلاق

تفکر خلاق شیوه تفکری است که در آن ذهن به طور عمیق با یک مساله درگیر می شود و سعی می نماید تا آن مساله را در ذهن تجسم نماید و با فرموله سازی تفکر به تحلیل آن موضوع یا مشکل بپردازد . در این نوع تفکر علاوه بر آنکه از خلاقیت به نحو موثری استفاده می شود ، امّا واقع نگری نیز به شدت مورد توجه است .

یک متفکر خلاق می داند که واقعیت ها آنگونه که باید شناخته نشده اند ، بنابراین سعی می نماید تا زوایای پنهان و مغفول مانده واقعیتها را بشناسد . متفکر خلاق سعی می کند با ترکیب واقعیتهای قطعی ، به شناسایی واقعیت های جدید بپردازد . بینش جدید ایجاد شده در تفکر خلاق که بر پایه قوه تصور و تخیل است باعث ایجاد سرنخ های جدید برای حل مسائل پیچیده خواهد شد .

۲-تفکر عِلّی

در این نوع از تفکر سعی می شود تا به مدیریت کنترل شده رخدادها پرداخته شود و تا حد امکان جلوی رخدادهای احتمالی گرفته شود . در این تفکر سعی بر آن است که یک پیوستگی در بوقوع پیوستن رخدادها رعایت شود به گونه ای که وضعیت مطلوبی حادث گردد . این تفکر برپایه برنامه ریزی و اجرای موثر تصمیمات شکل می گیرد .

۳- تفکر استقرایی

در این شیوه تفکر ، فرد استدلال های منطقی خود را براساس ابزارها و اجزاء مختلفی که در اختیار دارد بیان می کند تا به یک نتیجه یا اصل قطعی برسد . در این مدل تفکری ، افراد از جزء به کل حرکت می کنند . بنابراین تفکر در ابتدای کار ساده می باشد و با پیشرفت کار ، تفکر شکل پیچیده تری به خود می گیرد . در این شیوه ، اجزاء مختلف با یکدیگر ترکیب می شوند تا به یک نتیجه مطلوب منجر شوند .

۴- تفکر قیاسی

این شیوه ، درست عکس تفکر استقرایی است . در این نوع تفکر از نتیجه گیری های کلی به فکری بکر و خاص می رسد .در این مدل تفکر ، ذهن از کل به جزء حرکت می کند .هم چنین در این مدل ، یک کل به تمامی اجزاء تشکیل دهنده اش تقسیم یا تجزیه می شود . تفکر قیاسی ، دانشی صریح و کاربردی را ارائه می دهد نه دانشی کلی .

۵- تفکر قضاوتی

در این شیوه فرد متفکر به واقعیات موجود درباره هر وضعیت توجه دارد . متفکر در این شیوه ابعاد مساله را برای خود معین می کن و واقعیات را به طور منطقی آنالیز و ارزیابی می کند . متفکر سعی می کند یک رابطه معنی دار میان مساله و واقعیات برقرار کند و بهترین راهکارها را برای حل آن مساله بیابد . متفکر در این شیوه بین تصمیماتی (راهکارها) که پیدا کرده است براساس تجارب گذشته قضاوت خواهد کرد .

تفکر خلاق

تفکر خلاق به آن نوع فعالیت فکری که گفته می‌شود که به حل مشکلات و مسائل سخت و حل نشده می‌پردازد، و یا برای مسائل حل نشده گذشته راه حلهایی جدید کشف می‌کند. این گونه، تفکر، معمولاً به ابداع و اختراع منجر می‌شود، خلاقیتهای علمی، هنری، صنعتی، کشاورزی و داشتن بینشهای نو در مسائل سیاسی، اقتصادی و اجتماعی همگی نتیجه این نوع تفکر می‌باشند.

مراحل تفکر خلاق

والاس[۶] در جریان تفکر خلاق چهار مرحله را مشخص می‌سازد:

۱- مرحله آمادگی: در این مرحله فرد به جمع آوری حقایق ومدارک می‌پردازد و مسأله را از جهات مختلف مورد بررسی قرار می‌دهد. پس از اینکه مدارک مزبور را جمع آوری نمود آنها را سازمان می‌دهد و رابطه حقایق را با مسئله مورد بحث در نظر میگیرد.

۲-رشد غیرمحسوس: در این مرحله فرد ظاهراً فعالیتی برای حل مسئله مورد بحث یا نیل به هدف معین از خود ظاهر نمی‌سازد و در این جهت پیشرفتی نصیب دانشمند نمی‌شود. اما ممکن است به طور ضمنی فرضیه یا راه حل خاصی را رد یا قبول کند.

۳-کشف: این مرحله را «الهام» نیز گویند. در این مرحله فکر تازه ظاهر می‌شود و مانند نورافکنی زمینه یا موقعیتی را که مسئله درآن قرار دارد روشن می‌سازد، فکر واندیشه تازه در این مرحله شکل می‌گیرد ومشخص می‌شود.

۴-بررسی و آزمایش: در این مرحله متفکر کمتر تحت تاثیر عواطف قرار دارد و با خونسردی آنچه را که کشف و اختراع کرده مورد توجه قرار می‌دهد. حالت انتقادی به خود می‌گیرد و مانند یک قاضی بی طرف جنبه‌های مثبت و منفی اختراع خود را در نر مجسم می‌سازد(الوندی، ۱۳۷۹، ص ۵۲).

ویژگی‎های افراد خلاق

• افراد خلاق علاقمند به نوآوری، پیچیدگی و اتخاذ تصمیم مستقل هستند.
• برای افراد خلاق   پدیده‎ها   و   اشیاء   پیچیده   به اشیاء و   پدیده‎های ساده   ارجحیت   دارد.
• افراد خلاق مایل‎اند خود تصمیمی مستقل اتخاذ کرده  از پیروی و اطاعت از دیگران تا حدی دوری می‎کنند.
• افراد خلاق می‎توانند میان جنبه‎های مختلف  پدیده‎ها    وحدت   ایجاد   کنند.
• میان افکار مختلف و جنبه‎های کلامی  و غیرکلامی و نیز     جنبه‎های عینی   و   ذهنی   ارتباط   و     هماهنگی   برقرار کنند.
• افراد خلاق می‎توانند از یک پدیده جزئی  یک قاعده استخراج کرده   از یک قاعده یک راه حل جزئی و عینی استنتاج کنند.
• افراد خلاق می‎توانند میان تفکر منطقی و تفکر غیرمنطقی یا پدیده‎های خیالی و   پدیده‎های عینی نیز    هماهنگی   ایجاد کنند.
• افراد خلاق با انگیزه‎های درونی بیشتر سروکاردارند تا با   محرکهای بیرونی مثل شهرت، پول، مقام و تحسین !

شرایط ابراز تفکر خلاق

۱-داشتن آزادی در ابراز عقیده  :  فرد باید بتواند به راحتی و بدون هیچ اضطراب و ترسی عقاید خود را بیان کند.

۲-داشتن اعتماد به دانش و مهارتهای شخصی  : شخص بتواند با تکیه و اعتماد به آموخته های خود چیزهای منحصر به فرد بیافریند ولی نباید انتظار کشف عجیب و بزرگ را داشته باشد.

۳-داشتن فرصت و زمان کافی  :   محدودیت زمانی می تواند فشاری ایجاد کند که مانع از تقویت تفکر خلاق شود. چرا که زمان فقط برای یادگیری اهداف از قبل تعیین شده ، مشخص گردیده است.

۴-مهم دانستن اشتباهات   :  خود اشتباهات نیز مهمند . چرا که تفکر را به جلو هدایت می کنند و برای پرورش فکر ، حیاتی هستند.

۵-کسب موفقیت    : بدست آوردن موفقیتهای جدید  باعث   یادگیری راههای تازه شده  و به   پرورش اعتماد به نفس شخص و بروز احساس توانائی (من می توانم)    کمک می کند.

اصول  پنجگانه تفکر  انتقادی   براساس آرای   واتسون – گلیزر

۱ )استنبـاط  :

استنباط نتیجه ای است که فرد ازپدیده های به وقوع پیوسته به دست می آورد . مثلاً اگرچراغ های خانه ای روشـن باشد و ازداخـل خـانه صدای موسیـقـی شنیده شود ، شخص می تـواند استنباط کند احتـمالاً کسی درخانه است . البته این استنباط می تواند درست یا نادرسـت باشد ، مثلاً ممکن است اهـل خـانه هنـگام بیرون رفتن چراغها و رادیو را خاموش نکرده باشند . استنباط توانایی تشخیـص داده های درست ازنادرست از میـان اطلاعات داده شده می باشد .

۲ ) شناسایی مفروضـات:

مفـروض عبارتی است که ازپیش درنظـرگرفتـه می شود ، بدیهـی فـرض شده و یا بـرای پذیرفتـه شـدن پیشنهاد می‌گردد . وقتی می گویید من درمـرداد ماه فـارغ التحصیل خواهم شد ، فرض می کنید تا مـرداد ماه زنده خواهیـد بود و یا دانشکده ، فارغ التحصیـلی شما را درمـرداد اعلام خواهد کرد و مواردی ازاین قبیــل . شنـاسایی مفروضـات درحـقیقت تـوانایی تشخــیص مـفروضات پیشنـهـادی ازعبارات بیانـی می باشد .

۳) استنـتـاج :

دراستنتاج ازمقدماتی منطقی نتیجه و یا نتایجی گرفته می شود . دراستنتاج پیش داوریهای ذهنی نبایستی برقضاوت و نتیجه گیری تأثیربگذارد چرا که این فرآیند را ازشیوه منطقی خـود خارج می کند و باعث نتیجه گیری نادرست می شود .

دراستنتـاج حرکت ذهنی ازجزء به سوی کل می باشد بـدین ترتیب که ازمقدمـاتی جزئی نتیجه کلی گرفته می شود . همچنین دراستنتـاج توانایی تفکیک مقدمات و داده ها ازنتیجه کلی حائــز اهمیت است .

۴) تعبیرو تفسیر :

تعبیرو تفسیرتوانایی پردازش اطلاعات و تعیین اعتبارآنها می باشد . دراین فرآیند بـایستی قضاوت شــود که آیا نتــایج به طورمنطـقی ازداده و مقدمـه های خود گرفتـه شده است یا خیـر؟ بنـا براین درتعبیــرو تفسیـر استنتاجی صورت نمی گیرد بلکه نتایج دردسترس ما می باشد و موضوع مهم این است که داده ها و مقدمه ها  مـورد تجـزیه و تحلیـل قــراربگیرند و برآورد شود که آیا نتایج گرفته شده ازآنها درست است یا نا درست ؟

۵) ارزشیـابی استدلالهای منطقی :

درموارد مهم تصمیم گیری درباره انتخـاب استدلالهای قــوی و ضعیـف ، مطلوبتـرآن است که بتـوانیـم استدلالهای قوی و ضعیف را تشخیص دهیم .

یک استدلال منطقی وقتی قوی است که هم مهم وهم درارتباط  مستقیم با سؤال باشد و یک استدلال وقتی ضعیف است که مستقیماًدرارتباط با سؤال نباشد(حتی اگراز اهمیت  زیادی برخوردارباشد ) یا کم اهمیـت باشد و یا تنها با جنبه های علمی و کم اهمیـت سـؤال درارتبــاط باشد.

خصوصیات افراد با تفکر انتقادی

• در باره عقاید جدید فکر می کنند.
• در پی کسب اطلاعات بیشتر هستند
• اطلاعاتشان را از منابع معتبر بدست می آورند.
• سوال می کنند ( از سوال کردن نمی ترسند)
• سعی می کنند بین اطلاعاتی که دارند ارتباط برقرار کنند.
• واقعیت را از عقیده شخصی جدا می کنند.
• درباره چیزی که نمی دانند بحث (اظهار نظر) نمی کنند.
• سعی می کنند حرف دیگران را بفهمند و حرفشان را به دیگران بفهمانند.
• بر اساس اطلاعات قضاوت می کنند.
• افراد با تفکر نقاد می توانند مستقل فکر کنند .
• مشکلات را شناسایی کنند ، اطلاعات مربوط را جمع آوری و تجزیه تحلیلکرده و نتیجه بگیرند.
• افراد با تفکر نقاد می توانند بدون تکیه کردن به نظرات و ایده های دیگران فکر کنند و تصمیم بگیرند

شیوه های تقویت تفکر انتقادی

• تقویت تیز بینی : می توان از کودکان خواست به اطراف نگاه کنند و هر چه می بینند نام ببرند.
• تقویت حافظه :می توان در شرایط مختلف از کودکان خواست چیزهایی را به یاد بیاورند مثلاً صبحانه چه خورده اند و …
• حدس زدن :از کودک بخواهید در باره اندازه ها حدس بزند ، بعد با کمک خودش آن را با ابزارهای اندازه گیری مجدد بسنجید و با حدس کودک مقایسه کنید.
• بررسی کردن : به عنوان مثال بررسی کالا هنگام خرید با کمک سوالاتی مثل آیا آنچه می خریم مفید است ؟ آیا قیمت آن مناسب است ؟ و …..
• استفاده از نشانه ها : می توان از کودک خواست تا مشخصات شی مورد نظر ما را گوش دهد و با توجه به مشخصات ، نام آن چیز را بیان نماید.

سوالات و استفاده از نشانه ها بیانگر تواناییهای کودک در جمع آوری و درک اطلاعات است و در نهایت به کودک مهارت و اعتماد به نفس می دهد تا در زندگی روزمره اطلاعات کسب نماید و در باره آن فکر کند.

گفتگو با کودک در باره شنیده ها و ارزیابی سخنان سایرین بر اساس اطلاعات موجود به کودک کمک می کند تا بیاموزد که شنیده هایش را نیز باید ارزیابی کند.

تفکر واگرا

تعریف تفکر واگرا و تفکر همگرا

همگرا: ازنقاط مختلف شروع ولی به یک نقطه ختم می‌شود.

واگرا: از یک نقطه شروع ولی به نقطه مختلف ختم می‌شو

اهمیت و ضرورت فکر

یاد گیری زمانی ارزشمند است که از طریق درک و فهم و بصیرت که بر محور تفکر قرار دارد، صورت گیرد، تفکر پایه ادراک و یادگیری است، فهم و ادراک اساسی هر چیزی نتیجه تفکر در باره آن چیز است.

پیشرفت انسان در زمینه های علمی ، ادبی ، هنری و اخلاقی و معنوی و … نتیجه تفکر است.

انواع و ابعاد تفکر

۱- تفکر قیاسی : نتیجه گیری جزئی از کلیات

۲- تفکر استقرایی : نتیجه گیری کلی از جزئیات

۳- تفکر همگرا : فرد به دنبال یک جواب صحیح است. اطلاعات   به یک جواب  درست  و  یا   به بهترین جواب شناخته شده   و    قراردادی  منتهی   می  شود .

۴- تفکر واگرا: فرد به راه حل های مختلف یک مساله توجه میکند. در جهات متفاوت تفکر می‌کند، گاهی به تفحص می‌پردازد و گاهی در جستجوی تنوع است.

۵- تفکر انتقادی : ملازم با ارزیابی است

۵-۱ : توانایی تحلیل اطلاعات و تجارب

۵-۲ : بررسی آگاهانه و روش‌مند هر گونه رویکرد و پدیده اجتماعی

۶- تفکر خلاق

تفکر خلاق=  تفکر واگرا+  تفکر همگرا

تفکر در سطح برتر= تفکر انتقادی+  تفکر خلاق

مراحل تفکر

جان دیوئی جریان تفکر را شامل مراحل

الف : ابتدایی

ب:انتهایی

پ:میانی

می داند  که در مرحله میانی : فرد برای رسیدن به پاسخ باید مراحل اساسی تفکر را طی میکند که عبارتند از:

۱- پیشنهاد

۲- تعقل

۳- فرضیه سازی

۴- استدلال

۵- کاربرد

تعریف تفکر

تعریف اول:

جریانی است که در آن فرد کوشش می کند مشکلی را که با آن روبرو شده مشخص سازد و با استفاده از تجربیات قبلی خویش به حل آن اقدام کند .

تعریف دوم:

در تعریف دیگر تفکر را توانایی عمومی بشر برای حل مساله عنوان کرده اند.

شاید این حرف ، سخن درستی نباشد

اما سعی کنید دلتان برای کسی نسوزد!!!!

می آئی و خوب یابد قدری از توانت را ب رای 

میخواهم مکانی باشد تا هرچه دلم خواست بنویسم

بی آنکه مجبور به تایید و رد آنها باشم

همه دلتنگی ها و تجارب بد و خوبم را